Na czym polega geometria zawieszenia

Bardzo często kierowcy używają zamiennie terminów geometria zawieszenia i zbieżność kół. W praktyce najczęściej regulowaną wartością w geometrii zawieszenia jest właśnie zbieżność kół, niemniej jednak nie należy mylić tych dwóch pojęć. W uproszczeniu można powiedzieć, że geometria zawieszenia odnosi się do wszystkich parametrów określających położenie i ruch kół, natomiast zbieżność jest tylko jednym z tych parametrów. Geometria zawieszenia w autach jest skonstruowana w taki sposób, aby umożliwić ustawienie pozwalające na zarówno precyzyjne poruszanie się po prostej jak również umożliwiające dynamiczną jazdę po zakrętach. Do podstawowych parametrów wchodzących w skład geometrii zawieszenia należą:

·         Zbieżność kół

·         Kąt pochylenia koła

·         Kąt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy

·         Kąt pochylenia osi sworznia zwrotnicy

Zbieżność kół – na czym to polega?

Zbieżność kół jest uznawana za najważniejszy parametr dotyczący geometrii kół i niewątpliwie jest to najczęściej regulowana wartość. Zbieżnością nazywamy relację wzajemnego ustawienia kół przednich i tylnych. Jak widać na rysunku obok koła mogą być ustawione zbieżnie lub rozbieżnie. W przypadku kół ustawionych do wewnątrz występuje zbieżność ujemna, a na zewnątrz zbieżność dodatnia. Zazwyczaj kąt zbieżności wynosi mniej więcej od +3 do –3 stopni. Przy przednich kołach ustawionych zbieżnie auto będzie lepiej prowadziło się na prostej, ale słabiej będzie zmieniało kierunek jazdy. Odwrotnie będzie przy ustawieniu rozbieżnym, gdzie trudniej będzie utrzymać precyzyjny tor jazdy na wprost, ale auto będzie bardzo chętnie zmieniało kierunek jazdy. W nowoczesnych samochodach zbieżność jest często jedynym regulowanym parametrem osi przedniej, a co za tym idzie jest bardzo istotnym, aby wartość ta zawsze była ustawiona prawidłowo.

Geometria zawieszenia – typowe objawy wadliwego ustawienia

Geometria zawieszenia może być właściwie skontrolowana tylko w wyspecjalizowanym serwisie, który posiada odpowiedni sprzęt i wykwalifikowanych serwisantów. Niemniej jednak, istnieje kilka typowych objawów, po których można poznać, że najprawdopodobniej mamy jakiś problem z geometrią zawieszenia. Do takich objawów należą:

• Nierównomierne zużycie opon
• Koło kierownicy nie wraca samo do położenia do jazdy na wprost
• Samochód ściąga w jedną stronę podczas jazdy po równej nawierzchni
• Opony piszczą przy skręcaniu
• Przekrzywione koło kierownicy podczas jazdy na wprost

Geometria zawieszenia – potencjalne konsekwencje wadliwego ustawienia

Nieprawidłowo ustawiona geometria zawieszenia może prowadzić nie tylko do niepotrzebnych kosztów i uszkodzenia auta, ale również bardzo wpływa na bezpieczeństwo jazdy. Znacznie przyspieszone zużycie opon, nie tylko wiąże się koniecznością wymiany opon, ale może również mieć bardzo negatywny wpływ na zachowanie pojazdu podczas jazdy. Często zdarza się, że wadliwe ustawienie zbieżność powoduje bardzo szybkie zużycie opon od wewnątrz co nie zawsze kierowca jest w stanie zauważyć. Podczas jazdy po mokrej lub śliskiej nawierzchni samochód bardzo łatwo i niespodziewanie może stracić przyczepność, a to może mieć tragiczne skutki. Niewłaściwa geometria zawieszenia będzie powodowała, że samochód będzie się źle i niestabilnie prowadził, szczególnie przy większych prędkościach, co również może doprowadzić do wypadku. Oczywiście nie można zapomnieć o przypadkach kontroli drogowej, gdzie konsekwencją jazdy na nierównomiernie zużytych oponach może być nie tylko mandat karny, ale również zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Trzeba też mieć na uwadze, że w przypadku nawet niedużej kolizji drogowej, jeżeli kontrola stano technicznego pojazdu wykaże ponadnormatywne zużycie bieżnika opon, to ubezpieczyciel może robić problemy z wypłatą odszkodowania dowodząc, że gdyby ogumienie pojazdu było sprawne, to można było uniknąć kolizji.

Geometria zawieszenia – kiedy ustawiać?

Nie jest jednoznacznie określone jak często trzeba sprawdzać geometrię zawieszenia, niemniej jednak najczęściej przyjmuje się, że dobrą praktyką jest sprawdzenie geometrii raz do roku, najlepiej po zakończeniu sezonu zimowego. Częsta jazda po nierównych i dziurawych nawierzchniach drogi, które znacznie częściej występują w zimie może bardzo przyspieszyć rozregulowanie geometrii zawieszenia. Czasami nawet najechanie na krawężnik lub dużą dziurę w drodze może prowadzić do konieczności przeregulowania geometrii zawieszenia. Bez wątpienia wymiana elementów zawieszenia oraz układu kierowniczego zawsze powinna zakończyć się ustawieniem geometrii zawieszenia. Profesjonalny warsztat samochodowy jest w stanie ocenić, po jakiej naprawie samochodu należy ustawić geometrię, a doświadczony mechanik samochodowy nie tylko naprawi usterkę, ale również prawidłowo skoryguje ustawienie zawieszenia, kiedy jest to konieczne np. po demontażu ramy pomocniczej zawieszenia do wymiany sprzęgła. Bardzo zalecane jest sprawdzenie geometrii po każdej, nawet niedużej kolizji drogowej oraz po najechaniu na dużą dziurę w drodze. Nawet jeżeli nie czujemy, aby samochód prowadził się gorzej, to lepiej nie czekać, aż zużyte opony będą dowodem, że jednak coś się przestawiło w ustawieniu układu kierowniczego.

Geometria zawieszenia w praktyce

Teorii na ten temat jest bardzo dużo, ale czasem dobrze jest mieć zdroworozsądkowe podejście. Oto kilka praktycznych i życiowych porad dotyczących ustawiania geometrii zawieszenia:

·         Sugestia 1: Po każdej naprawie związanej z rozkręcaniem elementów zawieszenia proś o ustawienie/sprawdzenie geometrii. Warsztat samochodowy, który nie ma odpowiedniego sprzętu do ustawiania geometrii zawieszenia będzie miał tendencję do bagatelizowania tego problemu, szczególnie po wykonaniu naprawy związanej z zawieszeniem.

·         Sugestia 2: Przy sezonowej wymianie opon poproś mechanika, aby zwrócił uwagę na zużycie opon i poinformował Cię, jeżeli opony są zużyte nierównomiernie. Często mechanik przy wymianie opon skupia się na swojej pracy i nie myśli o zużyciu opon.

·         Sugestia 3: Jeżeli zaobserwowałeś/łaś jeden lub więcej z powyższych objawów wadliwie ustawionej geometrii, to niezwłocznie znajdź warsztat samochodowy, który sprawdzi, czy wszystko jest w porządku.

·         Sugestia 4: po każdej kolizji lub co najmniej raz na dwa lata znajdź zaufany serwis samochodowy i poproś, aby mechanik sprawdzić jak wygląda geometria zawieszenia w twoim samochodzie.